Proeven

De kunst van het proeven is makkelijker dan je zou denken. Ongeacht het aantal tasting notes je er op naleest – waarin met termen als peaty, smokey of grassy wordt gegoocheld dat het een lieve lust is – is het zeer moeilijk zulke karakteristieken te herkennen. Hoe meer whisky je proeft, hoe makkelijker het zal gaan. Proeven en lezen gaan prima hand in hand. Zo kan je jouw smaak vereenzelvigen met wat je leest en ga je smaken leren onderscheiden. En niets is leuker dan proeven in het gezelschap van vrienden of familie die er even veel – of even weinig – van kennen dan jij zelf.

 

Typisch bij whisky is dat je langzaam moet proeven, omdat de karaktereigenschappen van een whisky over het algemeen pas langzaam tot uiting komen.

 

Tot slot nog even meegeven dat proeven een zeer persoonlijk gegeven is. Er zijn bijgevolg geen juiste of foute antwoorden.

 

Het type glas

Het glas kan je helpen bij het proeven. Gebruik hiervoor liefst een tulpvormig glas, met een brede basis, maar een versmalling naar de rand toe. Dit zal de aroma’s beter kanaliseren naar je neus toe. Dit soort glas noemt met een snifter, maar een soortgelijk wijn- of sherryglas volstaat zeker. Een tumbler (breed glas met dikke bodem en zonder vernauwing) is minder geschikt voor het proeven, aangezien de aroma’s zich snel kunnen verspreiden. Gebruik een tumbler liever wanneer je gewoon van een glas whisky wil genieten (met of zonder ijs).

De Neus

De Neus (nose) van een whisky is het aroma dat je ruikt. De aroma’s geven een indicatie van hoe de whisky zal smaken. Giet een mooie hoeveelheid (een vinger dik) whisky in je glas en laat het even rondgaan door een kleine zwierende polsbeweging te maken, waardoor de zuurstof toegevoegd wordt en verdamping kan beginnen. Dit is van belang omdat de whisky tot dan in het vat of de fles gevangen heeft gezeten. Geef de whisky een beetje tijd om zijn karaktertrekken te ontplooien. Laat de whisky dan enkele tellen tot rust komen in je glas alvorens er aan te ruiken. Anders krijg je een neus vol alcohol zonder bijkomend aroma. Ondertussen kan je de kleur bepalen.

 

 

 

Stop dan je neus in het glas – letterlijk – en snuif zachtjes de aroma’s op. Doe dit een drietal keer en probeer de aroma’s te identificeren. Enkele veelgebruikte termen om het aroma aan te duiden zijn: licht, fris, zwaar, vol, fruitig, bloemachtig, kruidig, rokerig, turfachtig, etc. Je zal merken dat je eerste snuif vol alcohol zit, de tweede zoeter en fruitiger zal zijn en de derde een rokerige warmte uitstraalt. Probeer op basis hiervan de smaak van de whisky te voorspellen.

De Smaak

De Smaak (palate) (bij wijn spreekt men van het boeket) wordt geregistreerd door de smaakpapillen op je tong en is uiteraard het interessantste gedeelte van het whiskyproeven. Van groot belang is dat je de whisky niet te snel drinkt. Houd hem even vast in je mond om de smaak goed te laten rondgaan in je mond. Verschillende delen van je tong en mond reageren op verschillende smaken en karakteristieken van de whisky. Wanneer je doorslikt zal je de alcohol voelen branden – een sensatie die menig een ervan weerhoud whisky te drinken. Even doorbijten, dus, want het is nu dat de whisky zijn ware aard zal prijsgeven. Probeer nu de overduidelijke kenmerken te proeven (en onder woorden te brengen in je tasting notes). Herhaal dit proces en tracht bij elke slok nieuwe dingen te ontdekken. Maak je geen zorgen als jij iets proeft wat een ander niet proeft of andersom. Tenslotte zijn onze smaakpapillen allemaal verschillend. Er zijn geen goede of foute antwoorden (alleen domme opmerkingen).

De Afdronk


 De Afdronk (finish) is de smaak die je proeft nadat je de whisky hebt doorgeslikt. Kenners zeggen dat het precies de complexiteit van de afdronk is die whisky van alle andere spirits onderscheid. Zoals gezegd, na het brandende gevoel van de alcohol, komen de verschillende smaken naar voor. Tracht er zoveel mogelijk te identificeren. Het kan best een lange lijst worden. Probeer een vergelijking te maken met smaken die je kent. Bij de afdronk stel je je ook de vraag of deze kort, medium of lang is.

Moet ik water of ijs toevoegen?

Een veelgestelde vraag die alleen jij, de proever, kan beantwoorden. Alles komt neer op persoonlijke smaak. Maar tracht een whisky altijd eerst in zijn natuurlijke staat te proeven – straight.

Een klein beetje water toevoegen kan helpen om nog meer smaken en complexiteit naar boven te halen, zeker wanneer het een whisky betreft met een hoog alcoholgehalte, zoals een cask strenght.

Het toevoegen van ijs is zeer controversieel. Sommige kenners menen dat dit gewoonweg not done is, maar in de States is het dan weer de gewoonte van whisky on the rocks te drinken. Het verschil met water is dat ijs de temperatuur in je glas onmiddellijk doet dalen en de whisky ervan weerhoud zijn karaktertrekken te tonen. Bovendien wordt je whisky hierdoor verdund, veel meer dan met een beetje water het geval zou zijn. Voor het proeven raden wij aan geen ijs te gebruiken. Voor het genieten van een goeie borrel op een warme zomerdag, zien we er geen graten in. Opnieuw: het is de vrije keuze van de persoon die drinkt. Meer informatie op de pagina ‘water of ijs toevoegen?’.

  • Copyright (c) 2023 Whivie.be. All rights reserved.